چگونه آینده‌ی تکنولوژی را پیش‌بینی کنیم؟

چند روز پیش صفحه‌ای ویژه در دیجی‌کالا مگ راه انداختیم با عنوان «در جست‌و‌جوی آینده». اما با چه هدفی؟ به این نیت که شاید بتوانیم دو قدم آن‌طرف‌تر را ببینیم. احتمالا شما هم مثل من از خودتان پرسیده‌اید که داستان تلفن‌های هوشمند به کجا ختم می‌شود. آیا نهایت پیشرفت خودروها این است که این وسیله‌ی چهار چرخ به‌جای سوخت فسیلی از برق استفاده کند؟ چطور می‌توانیم با مشاهده‌ی محیط پیرامون‌مان آینده را پیش‌بینی کنیم؟ در ادامه سعی می‌کنم پاسخی برای سوال خود پیدا کنم.

‌‌‌   ‌

با مثال تکراری تلفن‌های هوشمند شروع می‌کنم. روزی بود که به دوربین ۲ مگاپیکلسی گوشی‌مان می‌بالیدیم. کمی بعد هم از نمایشگر HD گوشی‌مان سر ذوق ‌آمدیم. تنها با گذشت سه‌چهار سال، دوربین و نمایشگر به‌نوعی کمال رسیدند. حالا هم اپل از آن سو و هواوی از این سو اصرار دارند که آینده‌ی نمایشگرها در لمس سه‌بعدی است. اما خب دیگر چه؟ کم نیستند کسانی که می‌گویند «چند سالی است که گوشی‌ها تکراری شده‌اند.» شما چه فکر می‌کنید؟

دستاوردهای دنیای تکنولوژی از الگوی بازی دومینو تبعیت می‌کنند. درست وقتی همه چیز تکراری به‌نظر می‌رسد، ناگهان موجی نو راه می‌افتد.

با نگاهی به دنیای تکنولوژی از گذشته تا به امروز، متوجه الگویی نانوشته خواهیم شد. هر دستاورد بزرگ تکنولوژیک، درست پس از یک دوره‌ی سکون اتفاق می‌افتد. بازی پیچیده‌ی دومینو را در نظر بگیرید. پس از این‌که آخرین قطعه‌ی یک مرحله از بازی سقوط کرد، دور جدیدی از بازی شروع می‌شود. برای مثال، شاید دور بعدی دومینوی دستگاه‌های هوشمند، گجت‌های پوشیدنی باشد. شاید هم یک‌باره یک استارتاپ ناشناخته بیاید و یک چیز غریب از جیب‌اش بیرون بیاورد و کل معادلات صاحبان زر و فن را به‌هم بریزد. پیش‌بینی موج بعدی دومینوی تکنولوژی کار آینده‌پژوهان و متخصصان این حوزه است؛ اما حتی اگر نتوانیم آینده را پیش‌بینی کنیم، فرصت حدس زدن را که از ما نگرفته‌اند!

پیش‌تر مقاله‌ای منتشر کردیم و در آن از چهار نشانه گفتیم که شاید با آن‌ها بتوان آینده را پیش‌بینی کرد. در آن گفتیم که فناوری‌ای انقلابی است که مشکلی از مشکلات بشر را حل کند، مزیتی برای مردم به ارمغان بیاورد، عموم مردم را شیفته‌ی خود کند و فکر و ذهن نوجوانان را بدزدد. اما این‌ها کافی هستند؟ راستش را بخواهید خودم به‌عنوان مترجم آن مطلب، به‌طور کامل قانع نشدم. نشانه‌ها منطقی به‌نظر می‌رسیدند، اما حتما غیر از آن‌ها، دلایل پنهان دیگری هم وجود دارد.

‌

‌

مثالی می‌زنم. تا همین پارسال همه با شک و تردید در مورد فلسفه‌ی مایکروسافت سرفیس و ترکیب تبلت و کیبورد صحبت می‌کردند. اما حالا اپل و گوگل هم پشت سر مایکروسافت ایستاده‌اند و تازه می‌خواهند تجربیات چندساله‌‌اش در این زمینه را یکی‌یکی تجربه کنند. این دقیقا چیزی است که ما در دیجی‌کالا مگ از آن به‌عنوان  «رودربایستی تکنولوژیک» یاد می‌کنیم. همین رودربایستی ساده، سرنوشت عجیبی برای تبلت‌ها رقم می‌زند. تبلت‌های هیبریدی که می‌رفتند به افسانه تبدیل شوند حالا ممکن است در آینده‌ای نزدیک به پرسودترین محصول شرکت‌ها تبدیل شوند. مثال‌ برای رودربایستی‌هایی از این دست زیاد است.

‌

‌

اما جدا از این مورد، سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌ها هم سرنخ‌های خوبی به ما می‌دهد. در حالی‌که هنوز هیچ خبری از نمایشگرهای هولوگرافیک در بازار مصرف نیست، سامسونگ میلیون‌ها دلار روی این قضیه سرمایه‌گذاری کرده. این رویکرد سامسونگ، احتمال این‌که نمایشگرهای هولوگرافیک را تا چند سال دیگر در گجت‌های روزمره‌مان ملاقات کنیم، به‌شدت بالا می‌برد. داستان خرید اینستاگرام و واتس‌اپ به‌وسیله‌ی فیسبوک هم که جای خود را دارد.

اینترنت اشیا هم مثال خوبی است. گوگل، اپل، مایکروسافت و سامسونگ از بزرگ‌ترین بازیگران صنعت دیجیتال هستند. حال وقتی همه‌ی آن‌ها، پنهان یا آشکار، در مقیاس چند میلیارد دلاری روی یک موضوع سرمایه‌گذاری کنند، یعنی آن موضوع خیلی جدی است. پس بیراه نیست اگر بگوییم که فعالیت در زمینه‌ی اینترنت اشیا یا خانه‌های هوشمند در چند سال آینده به یکی از پرسودترین کسب‌وکارها تبدیل می‌شود.

مطالعه‌ی آن‌چه امروز از آن به نام «ترند» (Trend) یاد می‌شود، تاحدودی آینده را به نشان می‌دهد. امروز صحبت از پرینتر سه‌بعدی، پهپادها، اینترنت اشیا، واقعیت مجازی یا موضوعات دم‌دستی‌تری مثل نمایشگرهای خمیده یا منعطف، خودروهای الکتریکی و تجارت الکترونیکی در بستر موبایل، به اصلی‌ترین ترندها و نقل مجلس روشنفکران دنیای تکنولوژی تبدیل شده‌اند. اما آیا آینده لزوما از مسیر این چند مورد می‌گذرد؟ به احتمال زیاد پاسخ منفی است. کسی چه می‌داند! شما حدس‌تان در مورد آینده‌ی تکنولوژی چیست؟